Een volwassen persoon heeft vaak ervaring en ongetwijfeld heeft hij of zij een eigen manier van werken ontwikkeld. Het is niet evident om zich aan te passen aan de nieuwe regels en procedures. Tegelijk heeft opleiding vaak een negatieve connotatie bij mensen. Het doet hen denken aan de schoolse opleiding.

Een van de meest voorkomende valkuilen voor de begeleiders/trainers is dat ze geen rekening houden met de al verworven competenties en vaardigheden van hun trainee. Deze aanpak demotiveert de trainee en vertraagt het leerproces. Mensen voelen zich dan niet erkend in hun ervaring, en verward.

Wij kunnen het leerproces aanzienlijk versnellen als wij eerst een vergelijking maken met de reeds verworven ervaring en deze dan aanvullen met de nieuwe elementen.

Het leerproces is het best te vergelijken met een cirkel, de leercirkel van Kolb. Wij doen iets nieuws, wij denken er over na en trekken daar conclusies uit. Nadien proberen wij de conclusies te gebruiken terwijl wij de taak opnieuw uitvoeren maar dan op een andere manier. De uitvoering zal steeds sneller en efficiënter gebeuren.

Er zijn echter een aantal valkuilen.

Wij ondervinden soms dat er een snellere manier bestaat om een taak uit te voeren en denken niet meteen na of deze nieuwe manier voldoende veilig en correct is. Indien dit lukt, herhalen wij deze manier van werken tot er na verloop van tijd een gewoonte ontstaat. Deze nieuwe gewoontes worden opgepikt door de anderen op de werkvloer en na verloop van tijd weet niemand meer wat de correctie manier voor het uitvoeren van de taak was. Voor je je er van bewust bent, valt het aspect ‘nadenken’ weg. Voor het hanteren van zware werktuigen kan dat gevaren inhouden.

Verschillende vormen van didactiek: definitie, voordelen en nadelen

Klassikaal leren:

• Opleiding in de afgeschermde omgeving.
• Georganiseerd en vooraf gepland.
• Vaak door een externe trainer.

De 'klassieke' opleiding wordt vaak georganiseerd in een lokaal en wordt gegeven door een opleider (extern/intern). Klassieke opleiding is gestructureerd aan de hand van leerdoelstellingen, duurtijd, inhoud en planning.
Ook al blijft dit één van de meest voorkomende leervormen, toch is de klassieke opleiding aanzienlijk geëvolueerd de voorbije jaren, onder andere door het gebruik van nieuwe leermiddelen (cd-rom, computer, ...) en de toegenomen interactiviteit.
Let op: indien de opleider te weinig oog heeft voor interactie en oefeningen, zal deze vorm te weinig resultaten opleveren.

E-leren/zelfstudie:

• Speciale dvd’s, webbased tools om te leren in  een aparte ruimte. De deelnemers doorlopen in eigen tempo de aangeboden informatie.  De verantwoordelijke kan nadien alle vragen of onduidelijkheden extra toelichten.
• Video-instructie.
• Instructiekaarten/fiches.

E-learning is een vorm van leren die de mogelijkheid biedt op interactieve wijze te leren via internet/dvd/cd-rom. Dankzij e-learning kan de trainee op elk ogenblik en op eigen tempo leren, ook tijdens de stille momenten in het bedrijf.
Veel bedrijven laten tegenwoordig modules creëren door gespecialiseerde bedrijven en het aanbod daarin is erg groot. Vaak zijn deze modules beschikbaar via een smartphone, iPad en uiteraard via de gewone computer. Het is zeer gemakkelijk in gebruik en vraagt weinig echte computerkennis. Op deze manier kan een leermoment op zeer korte tijd worden georganiseerd. Nieuwkomers moeten niet wachten tot een groep kan samengesteld worden en kunnen zeer snel de eerste sensibilisering krijgen.
Deze methode is ook goed geschikt voor communicatie van wijzigingen: een nieuwe procedure of een bijkomende taak, herhaling van belangrijke maar zelden gebruikte procedures (bijvoorbeeld de brandprocedure/evacuatie), …
Tijdens de leerperiode kunnen de e-learning-opleidingen gecombineerd worden met coaching.
Let op: defineer duidelijk de leerdoelen en controleer of deze aan het einde van de opleiding ook effectief gerealiseerd werden. Communicatie in twee richtingen is hier nog belangrijker dan bij andere vormen van leren.

Blended learning:

• Speciale dvd’s, webbased tools en educatieve spelletjes
• Onder begeleiding van een coach of tijdens een klassikale opleiding als een onderdeel ervan

Bij Blended learning of gemengd leren kunnen de verschillende leervormen gecombineerd worden. Zo kan bijvoorbeeld een klassieke opleiding, begeleid door een opleider, gecombineerd worden met periodes van zelfstudie, met behulp van een boek of een e-learningcursus.
Deze methode is perfect bruikbaar tijdens een klassikale opleiding. Cursisten kunnen korte modules zelfstandig volgen om nadien samen, in groep zich verder te verdiepen in de thematiek.
Uiteraard kan een mix samengesteld worden uit verschillende methodieken die tijdens een langere periode zullen toegepast worden.
Let op: hier wordt zeker aangeraden om een duidelijk en gestructureerd POP op te stellen.

On the job

• Onder begeleiding van een peter/meter, coach of mentor
• Mondelinge instructies
• Concrete opdrachten

Coaching of peter/meterschap: begeleiding in de professionele ontwikkeling. Het betreft een leervorm op de werkplek, die kadert binnen een relatie van persoon tot persoon. Het is de opdracht van de coach om te helpen om de doelstellingen te bereiken die vastgelegd werden in een leerplan. De coach kan zijn trainee helpen te evolueren naar een grotere zelfstandigheid.

Mentoring is net zoals coaching een vorm van individuele begeleiding en leren op de werkplek in het kader van een relatie van persoon tot persoon. De mentor (een meer ervaren persoon) begeleidt de trainee als een gelijke en volgt de ontwikkeling. Hij/zij gebruikt de kennis, expertise en ervaring om zijn trainee te helpen de competenties te ontwikkelen of om te helpen bij de sociale integratie binnen de ploeg/de dienst/het departement. Zeer geschikt voor de deelnemers die langzaam evolueren naar een leidinggevende functie waar de softe en dus moeilijk meetbare competenties zo belangrijk zijn.

Stage (als student of in het bedrijf maar wel in een ander departement/team)

• Sterk te vergelijken met het leren in-the-job. 
• Onder de begeleiding van de leraar en volgens het leerprogramma bepaald door de onderwijsinstelling.

Intervisie:

• Georganiseerd gesprek tussen mensen die werkzaam of in opleiding zijn in hetzelfde vakgebied.
• Onderwerp van gesprek zijn de verrichte werkzaamheden en de daaraan gerelateerde problemen.
• Niemand heeft de hiërarchische leiding tijdens de bijeenkomst.
• Hoe hoger het niveau van ervaring en deskundigheid bij de deelnemers, hoe hoger de kwaliteit van de intervisie.

Dankzij intervisie kunnen de collega’s van elkaar, in groep leren op de werkplek. Het gaat om een vorm van wederzijds leren: collega's bespreken op een gestructureerde manier problemen, vragen of ervaringen die de anderen hebben meegemaakt tijdens de dagelijkse activiteiten. Individuele problematische situaties worden in de groep nader uitgewerkt. Deze vorm levert zeer goede resultaten indien toegepast afwisselend met een toolboxmeeting.